Saturday 26 May 2012

Όσο πιο ανθρώπινοι γινόμαστε, τόσο πιο πολύ διαφέρουμε

Τη ρότα μας χαράξαμε
όχι με τις παροτρύνσεις των φίλων μας
μα με το τρίξιμο των δοντιών των εχθρών μας

(Ναζίμ Χικμέτ)

Κάπως έτσι ξεκινά η ιστορία της HOMOphonia στη Θεσσαλονίκη. Μια ιστορία που μας πηγαίνει στα τέλη του περασμένου Αυγούστου και μας αναγκάζει να γνωρίσουμε μια χούφτα ανθρώπων, που δεν διστάζουν να αυτοπροσδιοριστούν ως «το αποτρόπαιο που θέλει να ’ρθει στο φως». Μάλλον ανορθόδοξος τρόπος για να ξεκινήσει ένα παραμύθι!


…«Είμαστε μια συλλογικότητα αποφασισμένη να δώσει φωνή σε ανθρώπους που αναγκάζονται να κρύβονται, επειδή η σεξουαλική τους ζωή δεν γίνεται ανεκτή από την κοινωνία»…
Η ιδέα που έφερε κοντά ανθρώπους με διαφορετικά παρελθόντα, διαφορετικές πορείες και διαφορετική στάση ζωής υπήρξε η επιθυμία για τη διοργάνωση στη Θεσσαλονίκη του πρώτου φεστιβάλ ομοφυλοφιλικής υπερηφάνειας (Pride). Παρότι η πρωτοβουλία ανήκε σε gay επιχειρηματίες της πόλης, στο κάλεσμα ανταποκρίθηκαν από την πρώτη στιγμή άνθρωποι της αριστεράς πιάνοντας το αόρατο νήμα που συνδέει τα Prides ανά τον κόσμο με εκείνη την πρώτη εξέγερση στο μακρινό 1969: «Είμαστε εδώ για να κρατήσουμε αναμμένη τη φλόγα που άναψε το 1969 στο Stonewall η εξέγερση των ομοφυλόφιλων και τραβεστί της Νέας Υόρκης. Πιστοί στο πνεύμα εκείνων που είχαν το κουράγιο και τη δύναμη σε καιρούς πιο δύσκολους να φωνάξουν “όχι άλλο!”…».
Στην πορεία προς το Pride η HOMOphonia δεν περιορίστηκε στα πρακτικά-τεχνικά ζητήματα της διοργάνωσης. Στις Συνελεύσεις που πραγματοποιούνται έκτοτε κάθε Δευτέρα στο Στέκι Μεταναστών Θεσσαλονίκης και είναι ανοιχτές σε όλους, έγινε πολύ σύντομα αντιληπτό από τους περισσότερους ότι παρότι το Φεστιβάλ υπήρξε το έναυσμα, αυτό που κυριαρχεί στο μυαλό και την ψυχή όλων είναι το τσάκισμα της ομοφοβίας στην πόλη, η πρόκληση μιας τόσης δα ρωγμής στο συντηρητικό οικοδόμημα μιας κοινωνίας που «λατρεύει» να δημιουργεί παρίες κάθε είδους. Άλλωστε στο διακηρυκτικό κείμενο δηλώνεται εξαρχής πως η συλλογικότητα στέκεται «δίπλα σε όλους όσοι υφίστανται καταπίεση και διακρίσεις» και όχι μόνο λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού.
Και πράγματι, όταν ακυρώθηκε το Pride του Βελιγραδίου τον Οκτώβριο του 2011 από την κυβέρνηση και τις αρχές της πόλης, ένωσε τη φωνή της με όλους εκείνους που διαμαρτύρονταν για τη φίμωση της ομοφυλοφιλικής κοινότητας του Βελιγραδίου. «Όλα αυτά μας καταπιέζουν και μας περιορίζουν, με την έννοια ότι μας καταδικάζουν σε ταυτότητες που μόνο ως κούφια στερεότυπα θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν, και παραβιάζουν το δικαίωμά μας να ζούμε και να υπάρχουμε ελεύθερα, ισότιμα και ισάξια μέσα στην κοινωνία». Υπήρξε από τις ελάχιστες συλλογικότητες που αντέδρασαν, στέλνοντας ένα οργισμένο κείμενο καταγγελίας στην Πρεσβεία της Σερβίας στην Αθήνα, δίνοντας με τον τρόπο αυτό από την αρχή το στίγμα της «είμαστε … αντίθετοι σε οποιονδήποτε φορέα, ομάδα ή θεσμό, που υιοθετεί σκοταδιστικές ομοφυλόφοβες απόψεις και πρακτικές. Σε όλους αυτούς δηλώνουμε κατηγορηματικά ότι στεκόμαστε και θα στεκόμαστε πάντοτε απέναντί τους». Ξεκάθαρο στίγμα-προμήνυμα για όλα όσα θα επακολουθούσαν. Κι όλα όσα επακολούθησαν δεν στάθηκαν και λίγα για μια νεοσύστατη συλλογικότητα.
Στις 2 Δεκέμβρη του 2011 κατά τις εκδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν για την καταπολέμηση του AIDS, μέλη της από νωρίς το πρωί έως αργά το βράδυ ενημέρωναν τον κόσμο της Θεσσαλονίκης μοιράζοντας ενημερωτικό υλικό και συζητώντας για τον ιό HIV σε μια προσπάθεια να σπάσει το φράγμα του φόβου και της άγνοιας. Εστίασαν ορθώς στην καταπολέμηση της στερεοτυπικής προκατάληψης που ταυτίζει τη σεξουαλικώς επικίνδυνη συμπεριφορά με τον σεξουαλικό προσανατολισμό και στιγματίζει τα οροθετικά άτομα.
H HOMOphonia ταξίδεψε μέχρι την Ξάνθη τον Φλεβάρη του 2012, όπου βρέθηκε σε εκδήλωση που διοργάνωσε η Θετική Φωνή για την ομοφυλοφιλία στους εφήβους. ήταν εκεί για να δώσει την ταξική διάσταση του ζητήματος της ομοφυλοφιλίας και να θέσει το αγωνιώδες ερώτημα στις πόσες αυτοκτονίες ομοφυλόφιλων εφήβων θα πρέπει η κοινωνία να θορυβηθεί και να κάνει κάτι γι’ αυτό.      
Στις 8 Μάρτη στην πορεία που πραγματοποιήθηκε με αφορμή τη Μέρα της Γυναίκας η HOMOphonia ήταν και πάλι εκεί, στους δρόμους της πόλης, με την LGBT σημαία, αυτή τη φορά πλάι στις γυναίκες, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο ότι τα επιμέρους ζητήματα δεν μπορούν να αντιμετωπίζονται μεμονωμένα και αποσπασματικά, αλλά θα πρέπει να εντάσσονται σε ένα συνολικότερο πλαίσιο.
Στις 24 Μάρτη του 2012 στις αντιρατσιστικές εκδηλώσεις που οργανώθηκαν στην πόλη, η HOMOphonia πορεύτηκε κρατώντας ένα τεράστιο κατακόκκινο πανώ με κεντρικό σύνθημα “Gay, Λεσβίες, Bi, Τρανς ενάντια στον ρατσισμό”. Ας σημειωθεί ότι πρόκειται για την πρώτη μαζική πορεία ομοφυλόφιλων που πραγματοποιήθηκε στη Θεσσαλονίκη και έβγαζε μια γνήσια οργή και αγανάκτηση των νέων ιδίως ανθρώπων για την καταπίεση που βιώνουν καθημερινά.
Την άνοιξη του 2012 ήρθε και η πρώτη «νίκη»-επιβράβευση όλης της δουλειάς που συστηματικά γινόταν στις Δευτεριάτικες συνελεύσεις. Όταν η εταιρεία 11880 έβγαλε μια σειρά σεξιστικών διαφημιστικών σποτ, η HOMOphonia αντέδρασε έντονα με ένα κείμενο-καταπέλτη. Ήταν η πρώτη συλλογικότητα που δεν έμεινε απαθής στην απροκάλυπτα ρατσιστική εικόνα του ομοφυλόφιλου-καρικατούρα των δεκαετιών του ’60, που επιτρέπει στην straight κοινωνία να γελάει εις βάρος του απενοχοποιημένα. Η καταγγελία αναδημοσιεύτηκε σε πληθώρα ιστολογίων και διαδικτυακών τόπων, πετυχαίνοντας τελικά την απόσυρση της διαφήμισης.
Το κουβάρι της ιστορίας μας, καθώς ξετυλίγεται, φτάνει ελάχιστες μέρες πριν από τις εκλογές της 6ης Μάη. Σε μια πρωτόγνωρη -ακόμη και για τα δεδομένα ενός αστικοδημοκρατικού κράτους- ενέργεια, οι αρχές της χώρας σε αγαστή συνεργασία με το ΚΕΕΛΠΝΟ δημοσιοποιούν τα προσωπικά δεδομένα ιερόδουλων οροθετικών γυναικών καταπατώντας κάθε έννοια ανθρώπινων δικαιωμάτων. Η HOMOphonia  αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι, όταν μια χιονοστιβάδα αρχίζει να κατρακυλάει, δεν ξέρεις ποτέ τι θα παρασύρει στο διάβα της. Αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι ο επόμενος στόχος είναι πιθανότατα η gay κοινότητα, ως ο αποδιοπομπαίος τράγος μιας κοινωνίας που αρνείται να κοιταχτεί στο καθρέφτη από φόβο για το τι θα αντικρύσει. Λίγες ημέρες μετά τη διαπόμπευση των γυναικών οργανώνει διαμαρτυρία στην πλατεία Αριστοτέλους μαζί με τις δύο ομοφυλοφιλικές οργανώσεις της πόλης, τη ΛΟΘ (Λεσβιακή Ομάδα Θεσσαλονίκης) και τη Σύμπραξη για το Κοινωνικό Φύλο, καθώς και την Good as You(th), μια ομάδα νέων, που δραστηριοποιείται κυρίως στα πανεπιστήμια. Στην ενέργειά της αυτή έχει πλέον τη συμπαράσταση του ΣΥΡΙΖΑ, μελών της υπόλοιπης Αριστεράς, του Κοινωνικού Ιατρείου Θεσσαλονίκης και της Θετικής Φωνής (Σύλλογος Οροθετικών Ελλάδας).

Εμείς τον δρόμο μας θα τον βαδίσουμε ως το τέλος…


Όσοι από τη συλλογικότητα δεν θέλησαν ή δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν τα σημάδια των καιρών που πλησιάζουν και δεν προμηνύουν τίποτε καλό για τους ομοφυλόφιλους, αποχώρησαν, ανάγοντας σε αποκλειστική τους απασχόληση τη διοργάνωση ενός Pride, έξω από την HOMOphonia, έξω από τη συλλογικότητα δηλαδή που λειτουργεί ως «ομπρέλα» για όλες τις gay οργανώσεις της πόλης. Πάντα άλλωστε υπήρξαν και θα υπάρχουν οι σκεπτικιστές, οι άνθρωποι που δεν μπορούν να δουν τη συνολική εικόνα, που βάζουν αντιρρήσεις ή ενστάσεις, που υποκύπτουν σε πισωγυρίσματα, που βλέπουν σε κάθε λύση και ένα πρόβλημα. Και πάντα υπήρξαν και θα υπάρχουν κάποιοι που καλούνται να αντιπαλέψουν και να υπερβούν όλα αυτά. «Τα σκυλιά γαβγίζουνε, το καραβάνι προχωρεί». Η HOMOphonia ήταν και παραμένει μια συλλογικότητα ανοιχτή στον καθέναν και την καθεμιά που αντιλαμβάνεται πόσο επιτακτικά τίθεται πλέον το ζήτημα της υπεράσπισης των δικαιωμάτων μειονοτικών ομάδων και θέλει να κάνει κάτι γι’ αυτό.    
Σε μια συγκυρία, όπως η σημερινή, όπου σιγά-σιγά οικοδομείται ένα κράτος έκτακτης ανάγκης, είναι επόμενο ότι θα υπάρξει μια συντηρητική αναδίπλωση της κοινωνίας και επιστροφή στις παλιές «δοκιμασμένες» αξίες, στα θεμέλια που για αιώνες στήριξαν ένα σάπιο σύστημα. Άρα, οτιδήποτε προκαλεί τριγμούς και ρωγμές σε αυτά τα θεμέλια θα πρέπει να εξοβελιστεί, να χτυπηθεί στη ρίζα του.
Κάτω από αυτές τις συνθήκες η διεκδίκηση ορατότητας με τη διοργάνωση για πρώτη φορά ενός φεστιβάλ ομοφυλοφιλικής υπερηφάνειας στη Θεσσαλονίκη στις 22-23 του Ιούνη, καθώς και η διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων από την ομοφυλοφιλική κοινότητα της πόλης, από άτομα δηλαδή που στο αμέσως επόμενο διάστημα πρόκειται να δεχτούν τα πυρά της κοινωνίας που όλο και συντηρητικοποιείται, είναι ένα εξόχως τολμηρό βήμα. Αχνοφαίνεται η απαρχή ενός κινήματος από τα κάτω, αποτελούμενο στην πλειοψηφία του από νέους ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, που αρνούνται να ζουν άλλο στο περιθώριο και διεκδικούν την έξοδό τους στο φως.
Περπατάμε δίπλα τους από την πρώτη στιγμή, κάνοντας μαζί όλο αυτό το εννιάμηνο πλέον ταξίδι που κορυφώνεται στις 23 του Ιούνη με το Pride, αλλά δεν σταματά εκεί, και νιώθουμε καλά ακούγοντας …  

… Γύρω μας τα τραγούδια των καινούριων ανθρώπων
που καινούρια θα λένε τραγούδια…
(Ναζίμ Χικμέτ)

 
Κική Σ.

No comments: